EKKJAN  Á  ÁLFTANESINU



Þorkell hét maður norðan úr Húnavatnssýslu; hann var vænn yfirlitum og ásjálegur. Um tvítugsaldur fór hann suður til sjóróðra; var hann duglegur til hvers, sem hann gekk. Ílengdist hann á Álftanesi og var í þjónustu danskra á sumrin og kom sér vel við þá, enda lét hann þá hafa sig til hvers, sem þeir vildu.

Græddist honum nú fé, og var mælt hann væri í þingum við unga ekkju þar á nesinu, ásjálega og efnaða; en skapmikil og sköruleg þótti hún vera. Sagði margur, að það væri jafnræði. En um þessar mundir komst Þorkell í mikla kærleika við hirðstjórann sjálfan; var hann honum fylgisamur gegn innanlandshöfðingjum og biskupum. Hugðist nú hirðstjórinn að launa honum liðveisluna, hét honum þjónustustúlku sjálfs sín og gjörði Þingeyraklaustur upptækt til handa honum, skyldi Þorkell fara norður um vorið til að losa klaustrið, en vitja ráðahagsins vorið eftir. Þó fór ráðagjörð þessi dult.

Þegar Þorkell bjóst af stað, grunaði þó ekkjuna, hvað um var að vera, og spurði hann, hvort hann væri heitinn öðrum kvenmanni. Þorkell gaf henni óglögg svör.

Hún mælti: "Vita skaltu það, Þorkell, að bráðum skal ég verða vís hins sanna, og séu svik í tafli, skal ég verða bani hinnar dönsku pútu, er þú hefur metið meir en mig, og síðan drepa sjálfan þig; muntu þá stutta stund búa að þeirri höfðingjahylli, er þú hefur keypt með drengskap þínum."

Ekki er getið annarra orða þeirra. Fór Þorkell norður og tók Þingeyraklaustur undir sig.

Um sumarið kom ekkjan að Bessastöðum; hitti hún þá hina dönsku stúlku að máli og spurði, hver hefði gefið henni fingurgull það, er hún hafði á hendi. Hún sagði Þorkell hefði gjört það; rausaði hún nú allt af högum sínum, eins og dönskum er títt. Sagðist hún ekki muna önnur orð hirðstjórans en þau, að hann mundi gifta sig íslenskum sveini sínum.

Ekkjan sagði: "Berðu engan kvíðboga fyrir því."

Skildi hún síðan við hana heldur fálega, og varð ekki af kveðjum.

Fám dögum síðar dó ekkjan, og þótti það kynlegast, að líkið hvarf fyrstu nóttina, sem það stóð uppi.

Nóttina eftir tók hin danska stúlka á Bessastöðum meinsemd mikla, svo hún mátti engan frið hafa; dó hún innan þriggja nátta með mestu harmkvælum. Þetta var að liðnum slætti, þegar nótt var farin að verða dimm.

Þess er getið, að kaupamaður nokkur sunnan af Álftanesi, heldur aldurhniginn, fór suður um haustið og fór einn sér. Maður þessi var skyggn og vissi svo mikið frá sér, að hann gat forðað sjálfum sér voða.

Í rökkrinu reið hann upp Skútaeyrar og hafði hest í taumi. Sá hann þá, hvar kvenmaður kom á móti honum, og þekkti þar ekkjuna. Þótti honum hún vera heldur skrefadrjúg og fasmikil; þóttist hann sjá, hvað vera mundi, því hann hafði grun á, hvernig á stóð. Hann hopaði hestinum úr götunni.

En þegar hann ætlaði að bera fram hjá, segir hann: "Hvert ætlarðu núna?"

"Að Þingeyrum," segir hún; "það er ekki svo langt, að ég nái ekki háttum og geti gengið til sængur með Þorkeli, því þeir fara seint að hátta, höfðingjarnir. En þú varst hygginn að tálma ekki för minni, því það hefði hvorugu okkar verið til gagns."

Hið sama kvöld, þegar Þorkell gekk til sængur, fannst honum eins og gripið utan um sig; fylgdi því hið harðasta tak. Kvaldist hann svo, að beinin skröptu í skinninu, og þóttust menn oft heyra millum kastanna, að hann beiddist vægðar. Við þessi harmkvæli lá hann fram til jóla og andaðist svo. En þó Þorkell yrði ekki langgæðari en þetta, var hann þó hinn fyrsti valdsmaður á Þingeyrum, og hefur þar jafnan síðan verið höfðingjasetur.



Netútgáfan - nóvember 1997