ÓTTARS  ÞÁTTUR  SVARTA  (eftir Bergsbók)




Hann hafði þá áður verið með Ólafi Svíakonungi. Hann hafði þá ort drápu eða kvæði um Ástríði er þá var drottning Ólafs konungs Haraldssonar. Það kvæði var svo mjög ort að hélt við væningar og mislíkaði konunginum mjög kvæðið og lét setja Óttar í myrkvastofu sem hann kom heim til Noregs og ætlaði honum dauða.

Sem Sighvatur skáld vissi Óttar vera í varðhaldi kom hann til myrkvastofunnar og hitti hann, spyrjandi hversu honum þætti að fara.

Óttar svaraði: "Hvað mun nú gera, líf lasta? En verið hefir stundum kátara."

"Lát mig heyra kvæðið félagi það sem þú hefir ort til Ástríðar," sagði Sighvatur.

Óttar kvað sem Sighvatur beiddi.

Og er það var úti mælti Sighvatur: "Illa er ort kvæðið og er vorkunn að konungur taki þér lítt. Nú skulum við snúa þeim vísum er mest eru ortar. En síðan far til sem þriflegast og ort drápu um konunginn. Eg þykist vita að hann mun vilja heyra kvæðið af þér áður þú sért drepinn. En er þú hefir úti drápuna, byrja þegar og þótt þú sért beðinn hætta, halt fram til enda."

Óttar gerir sem Sighvatur bað, yrkir drápu í myrkvastofunni á þrem nóttum. Síðan var Óttar leiddur á konungs fund.

Óttar heilsar á konung en konungur tók eigi kveðju hans heldur tók hann svo til orða: "Það er nú næst Óttar að þú látir heyrast hróður þann er þú hefir kveðið til Ástríðar drottningar."

Hún sat til annarrar handar konungi. Óttar settist niður fyrir fætur konungi og kvað kvæðið djarflega. Var konungur mjög rjóður í andliti en lagði ekki til. Og er kvæðið var úti byrjar Óttar upp drápuna en hirðmenn kölluðu og mæltu að flímberinn skyldi þegja.

Sighvatur mælti: "Það er nú líkast að konungur skipi málum Óttars sem honum líkar þótt drápan heyrist. En eigi mun ósannlegt þykja að hlýða sæmdarorðum konungsins ef vér gáfum gaum að þeim orðum er miður voru vönduð."

Hirðmenn þögnuðu en Óttar flutti út drápuna til enda. Konungur þagði á meðan.

En að lyktaðri drápunni segir Sighvatur: "Þetta kvæði er vel kveðið og þeim heyrilegt er til er kveðið."

Konungur mælti þá: "Satt er það Sighvatur að þú vilt sinna Óttari landa þínum og er það drengilegt. Nú er líkast Óttar að þú þiggir höfuð þitt undan bana í þessu sinni og í drápulaun."

Óttar svarar: "Sú gjöf þykir mér fé betri herra."

Ólafur konungur dró gullhring af hendi sér og gaf honum.

En er drottning sá það renndi hún fingurgulli af hendi sér niður á gólfið og mælti til Óttars: "Tak þann litla gneista skáld og eignast."

Konungur mælti til drottningar: "Eigi máttu alls í bindast að sýna vináttu við Óttar."

Drottning svarar: "Vel mun mér það sýnast sóma herra að ganga eftir yðrum dæmum. Þér gáfuð Óttari gullhring og það er miklu var meira er lífið var fyrir það er hann sæmdi yður með drápu. Nú mun sýnast mikill munur kvæðanna en meiri launanna þótt hann taki af mér lítið fingurgull í umbun sinna verka."

"Svo er nú og líkast," segir konungur, "að eg virði eigi þér þessa gerð til þunga. En vant mun ykkur að halda vináttunni ef mér skal vel líka."

Drápa sú er Óttar orti um Ólaf konung var kölluð Höfuðlausn. Var Óttar lengi síðan með Ólafi konungi í góðri virðing. Þann vetur áður en Óttar kom til Ólafs konungs hafði andast Ólafur Svíakonungur.




Netútgáfan - maí 1999