JÓNAS

Jónas flýr frá Guði

1
¹Orð Drottins kom til Jónasar Amittaísonar, svo hljóðandi:

²"Legg af stað og far til Níníve, hinnar miklu borgar, og prédika móti henni, því að vonska þeirra er upp stigin fyrir auglit mitt."

³En Jónas lagði af stað í því skyni að flýja til Tarsis, burt frá augliti Drottins, og fór hann niður til Jaffa. Þar hitti hann skip, er ætlaði til Tarsis. Greiddi hann fargjald og steig á skip í því skyni að fara með þeim til Tarsis, burt frá augliti Drottins.

⁴Þá varpaði Drottinn miklum stormi á sjóinn, og gjörði þá svo mikið ofviðri á hafinu, að við sjálft lá, að skipið mundi brotna. ⁵Skipverjar urðu hræddir og hét hver á sinn guð. Og þeir köstuðu reiða skipsins í sjóinn til þess að létta á skipinu.

En Jónas hafði gengið ofan í neðsta rúm í skipinu, lá þar og svaf vært. ⁶Þá gekk stýrimaður til hans og sagði við hann: "Hvað kemur til, að þú sefur? Statt upp og ákalla guð þinn. Vera má að sá guð minnist vor, svo að vér förumst eigi."

⁷Nú sögðu skipverjar hver við annan: "Komið, vér skulum kasta hlutum, svo að vér fáum að vita, hverjum það er að kenna, að þessi ógæfa er yfir oss komin." Þeir köstuðu síðan hlutum, og kom upp hlutur Jónasar. ⁸Þá sögðu þeir við hann: "Seg oss, hver er atvinna þín og hvaðan kemur þú? Hvert er föðurland þitt og hverrar þjóðar ertu?"

⁹Hann sagði við þá: "Ég er Hebrei og dýrka Drottin, Guð himinsins, þann er gjört hefir hafið og þurrlendið."

¹⁰Þá urðu mennirnir mjög óttaslegnir og sögðu við hann: "Hvað hefir þú gjört!" Mennirnir vissu sem sé, að hann var að flýja burt frá augliti Drottins, því að hann hafði sagt þeim frá því. ¹¹Því næst sögðu þeir við hann: "Hvað eigum vér að gjöra við þig, til þess að hafið kyrrist fyrir oss?" - því að sjórinn æstist æ meir og meir.

¹²Þá sagði hann við þá: "Takið mig og kastið mér í sjóinn, mun þá hafið kyrrt verða fyrir yður, því að ég veit, að fyrir mína skuld er þessi mikli stormur yfir yður kominn."

¹³Þá lögðust skipverjar á árar og reyndu að komast aftur til lands, en gátu það ekki, því að sjórinn æstist æ meir og meir. ¹⁴Þá kölluðu þeir til Drottins og sögðu: "Æ, Drottinn! Lát oss eigi farast, þótt vér glötum lífi þessa manns, og lát oss ekki gjalda þess, svo sem vér hefðum fyrirkomið saklausum manni, því að þú, Drottinn, hefir gjört það, sem þér þóknaðist." ¹⁵Þeir tóku nú Jónas og köstuðu honum í sjóinn. Varð hafið þá kyrrt og sjávarólguna lægði. ¹⁶En skipverjar óttuðust Drottin harla mjög, færðu Drottni sláturfórn og gjörðu heit.

Jónas syngur þakkarsálm

2
¹Þá sendi Drottinn stórfisk til þess að svelgja Jónas. Og Jónas var í kviði fisksins þrjá daga og þrjár nætur.

²Og Jónas bað til Drottins Guðs síns í kviði fisksins ³og sagði:

Ég kallaði til Drottins í neyð minni,

og hann svaraði mér.

Frá skauti Heljar hrópaði ég,

og þú heyrðir raust mína.

⁴ Þú varpaðir mér í djúpið, út í mitt hafið,

svo að straumurinn umkringdi mig.

Allir boðar þínir og bylgjur gengu yfir mig.

⁵ Ég hugsaði: Ég er burt rekinn frá augum þínum.

Mun ég nokkurn tíma framar líta þitt heilaga musteri?

⁶ Vötnin luktu um mig og ætluðu að sálga mér,

hyldýpið umkringdi mig,

höfði mínu var faldað með marhálmi.

⁷ Ég steig niður að grundvöllum fjallanna,

slagbrandar jarðarinnar voru lokaðir á eftir mér að eilífu.

Þá færðir þú líf mitt upp úr gröfinni,

Drottinn, Guð minn!

⁸ Þegar sál mín örmagnaðist í mér, þá minntist ég Drottins,

og bæn mín kom til þín, í þitt heilaga musteri.

⁹ Þeir sem dýrka fánýt falsgoð,

þeir hafna hjálpræði sínu.

¹⁰ En ég vil færa þér fórnir með lofgjörðarsöng.

Ég vil greiða það er ég hefi heitið.

Hjálpin kemur frá Drottni.

¹¹En Drottinn bauð fiskinum að spúa Jónasi upp á þurrt land.

Jónas prédikar í Níníve

3
¹Og orð Drottins kom til Jónasar annað sinn, svo hljóðandi: ²"Legg af stað og far til Níníve, hinnar miklu borgar, og flyt henni þann boðskap, er ég býð þér." ³Þá lagði Jónas af stað og fór til Níníve, eins og Drottinn hafði boðið honum. En Níníve var geysimikil borg, þrjár dagleiðir á lengd.

⁴Og Jónas hóf göngu sína inn í borgina eina dagleið, prédikaði og sagði: "Að fjörutíu dögum liðnum skal Níníve verða í eyði lögð."

⁵En Nínívemenn trúðu Guði og boðuðu föstu og klæddust hærusekk, bæði ungir og gamlir. ⁶Og er þetta barst til konungsins í Níníve, þá stóð hann upp úr hásæti sínu, lagði af sér skikkju sína, huldi sig hærusekk og settist í ösku. ⁷Og hann lét gjöra heyrinkunna í Níníve svolátandi skipun:

"Samkvæmt boði konungs og vildarmanna hans er svo fyrir mælt: Hvorki menn né skepnur, hvorki naut né sauðir skulu nokkurs neyta. Þeir skulu hvorki á gras ganga né vatn drekka, ⁸heldur skulu þeir hylja sig hærusekk, bæði menn og skepnur, og hrópa til Guðs ákaflega og láta hver og einn af sinni vondu breytni og af þeim rangindum, er þeir hafa um hönd haft. ⁹Hver veit nema Guði kunni að snúast hugur og hann láti sig iðra þessa og láti af sinni brennandi reiði, svo að vér förumst ekki."

¹⁰En er Guð sá gjörðir þeirra, að þeir létu af illri breytni sinni, þá iðraðist Guð þeirrar ógæfu, er hann hafði hótað að láta yfir þá koma, og lét hana ekki fram koma.

Gremja Jónasar og miskunn Drottins

4
¹Jónasi mislíkaði þetta mjög, og hann varð reiður. ²Og hann bað til Drottins og sagði: "Æ, Drottinn! Kemur nú ekki að því sem ég hugsaði, meðan ég enn var heima í mínu landi? Þess vegna ætlaði ég áður fyrr að flýja til Tarsis, því að ég vissi, að þú ert líknsamur og miskunnsamur Guð, þolinmóður og gæskuríkur og lætur þig angra hins vonda. ³Tak nú, Drottinn, önd mína frá mér, því að mér er betra að deyja en lifa." ⁴En Drottinn sagði: "Er það rétt gjört af þér að reiðast svo?"

⁵Því næst fór Jónas út úr borginni og bjóst um fyrir austan borgina. Þar gjörði hann sér laufskála og settist undir hann í forsælunni og beið þess að hann sæi, hvernig borginni reiddi af. ⁶Þá lét Drottinn Guð rísínusrunn upp spretta yfir Jónas til þess að bera skugga á höfuð hans og til þess að hafa af honum óhuginn, og varð Jónas stórlega feginn rísínusrunninum.

⁷En næsta dag, þegar morgunroðinn var á loft kominn, sendi Guð orm, sem stakk rísínusrunninn, svo að hann visnaði. ⁸Og er sól var upp komin, sendi Guð brennheitan austanvind, og skein sólin svo heitt á höfuð Jónasi, að hann örmagnaðist. Þá óskaði hann sér dauða og sagði: "Mér er betra að deyja en lifa!"

⁹Þá sagði Guð við Jónas: "Er það rétt gjört af þér að reiðast svo vegna rísínusrunnsins?"

Hann svaraði: "Það er rétt að ég reiðist til dauða!"

¹⁰En Drottinn sagði: "Þig tekur sárt til rísínusrunnsins, sem þú hefir ekkert fyrir haft og ekki upp klakið, sem óx á einni nóttu og hvarf á einni nóttu. ¹¹Og mig skyldi ekki taka sárt til Níníve, hinnar miklu borgar, þar sem eru meira en hundrað og tuttugu þúsundir manna, er ekki þekkja hægri hönd sína frá hinni vinstri, og fjöldi af skepnum?"

Netútgáfan og Hið Íslenska Biblíufélag - ágúst 1997